Yıldız Moran
Yıldız Moran Biyografisi
Türk fotoğrafının akademik eğitim almış ve profesyonel anlamdaki birincil bayan fotoğrafçısıdır.
Yıldız Moran, 24 Temmuz 1932 tarihinde istanbul’da doğmuştur. Babası Ahmet Vahit Moran’dır. 1950 yılında İstanbul’da Robert Koleji’nden mezun oldu. Ardındaki İngiltere Bloomsbury Teknik Koleji ve Ealving Teknik Kolejinde fotoğraf eğitimi aldı. İngiltere de Old Vic Tiyatrosu’nun meşhur fotoğraf sanatçılarından John Vickers’in yanında asistanlığını yaptı.
1952 yazında İtalya’ya dışarı giden Moran, orada bir resim kulübüne üye oldu. İspanya’yı ve Portekiz’i dolaştı.
İlk Fotograf sergisini 1953 yılında 21 yaşındayken Cambridge’te açtı. Doğudan gelmiş Türk kızının 25 fotoğrafı bir gün içinde satılıverdi. 1954 yılına değin Londra’da beş sergi daha açtı. Bunları 1955’te İstanbul benzer sene Ankara, 1956’da İstanbul, 1957’de İstanbul, 1962’de Edinburgh, 1970’te İstanbul sergileri izledi.
Beyoğlu Kallavi Sokak’ta o yıllarda sanat dünyasının önemli uğrak noktalarından biri olan Maya Galerisi’nin üzerinde açtığı stüdyosunda ayrıca çekim yaptı ayrıca de çektiği fotoğrafları sergiledi.
Tüm bu verimli çalışmalarına rağmen, işler pek de beklediği gibi gitmiyordu. Sergileri çok ses getirmişti, öyle fazla izleyici çekmişti ak bir sergide bir günde 25 fotoğraf satılmışken, ülkesinde fazla sevilen ve hayran eden fotoğraflarından bir tanesini bile satamamıştı.
Fotoğraftan tatmin edici para kazanamadığını görür görmez, yeni yıl kartları bastırıp satmaya karar verdi. Bu kararı, aldığı en kayda değer kararlardan biridir bekli de. Çünkü Yıldız Moran, kartları bastırmak için gittiği matbaada yaşamını değiştirecek insanla, 4 Kasım 1954 tarihinde Özdemir Asaf‘la tanıştı. 1962 yılında onunla evlendi ve fotoğrafçılığı bıraktı. 4 yıl içinde 3 çocuk sahibi oldu.
1982 yılında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Fotoğraf Enstitüsü Övünç Üyesi oldu.
Değil kadınların, erkeklerin bile sıcacık dolaşamadığı yerlere artan bir şekilde; kasabaları köyleri gezdi, hayata dair ne varsa görüntüledi. Ruhunu kattığı fotoğraflarında şiirsellik ve estetik, mükemmelliğin sırrı ola ki şu sözlerinde gizlidir: “Şair hangi vezinle, hangi kalıpla şiir yazmayı seçip, içeriği dolduracaksa, fotoğrafçı da kendine en yerinde resim makinesini bulmakla yükümlüdür. Her iki dalda da sonuçta şiirsellik, estetik yahut başarısızdır.”
“Resim makinesi o denli varlığınızın bir parçası olmalıdır ki; konu ile aranız da bir engel oluşturmasın. Şiirselliği olan her şey sanat fotoğrafının konusudur, resim aracılığıyla evrensel olan ve işlenen konunun kavramını içeren fotoğrafı sürüklemek tek amacımdı…” diyen Moran, bilhassa Anadolu halkının yaşantısını anlatan fotoğraflarıyla tanınmıştır.
Yıldız Moran, 1962 yılında şair Özdemir Asaf ile evlendi. Etkin Arun, Olgun Arun, Gün Arun adlarında 3 oğlu oldu.
Yıldız Moran, 15 Mayıs 1995 tarihinde istanbul’da 63 yaşında ölmüştür.
