Yunus Emre

Yunus Emre Biyografisi

Türk halk şiirinin en büyük isimlerinden birisi olan şair ve tasavvuf felsefecisi. Öğütler Kitabı anlamına gelen ve tasavvuf felsefesinin en kuvvetli örneklerinden birisi olan Risaletü’n Nushiyye ve şiirlerini topladığı Divan, Yunus Emre’nin tanıdık iki yapıtıdır.
Yunus Emre, 1240’lı yıllarda, Orta Anadolu bölgesinde dünyaya geldi. Kesin doğum ve vefat tarihleri bilinmemekle beraber, 1241 yılında, Kula’da dünyaya geldiği varsayım edilen şair, 1321 yılında hayata gözlerini yumdu. Kökenine dair öteki tahminler ise Mihalıççık ve Karaman üzerinde durmaktadır.

Yunus Emre’nin dünyaya geldiği yıllar, Anadolu’da iç düzenin bozulduğu, Moğol akınlarının Türk yerleşkelerini tehtit ettiği ve de kıtlık, kuraklık gibi pek çok doğal afetin yaşandığı bir döneme tekabül etmektedir. Bu olaylar Yunus Emre’nin hayata manzara açısına da yanmış, hoş ve anlamlı bir yaşamı, ahlak felsefesini ve de Allah sevgisini eserlerine yansıtmasına sebep olmuştur.

Yunus Emre’nin okur-yazarlığına dair emin bir data bulunamamıştır. Kendisi Taptuk Emre’nin dervişidir ve yaşamının bir kısmını Hacı Bektaşi Veli’nin yanında geçirmiştir. Kendisini Taptuk Emre’nin dergahına yönlendiren kimsenin de Hacı Bektaşi Veli olduğu araştırmacılar göre belirtilmektedir.

Yunus Emre’nin iki büyük eseri vardır; Divan ve Risalet-ün Nushiyye. Divan’da sanatçı şiirlerini toplamıştır. Aruz ve hece ölçüsüyle yazılan bu sefer, yedi nüsna olarak kendi içerisinde ayrı bölümlere ayrılmıştır. Risalet-ün Nushiyye ise Nasihatler Kitabı anlamına gelen bir eserdir ve mesnevi biçminde yazılmıştır. Kaleme alındığı tarih 1307 olan Risalet-ün Nushiyye aruz ölçüsü ile kaleme küskün 573 beyitten oluşmaktadır ve döneminden günümüze ulaşmış aşina beş nüshası vardır.

Yunus Emre, 1321 yılında, 80 takvim dolu doymuş geçen bir yaşamın arkasında hayata gözlerini yumdu. Mezarının yeri tam olarak bilinmemekle beraber Eskişehir, Kula, Erzurum ve yurdun o kadar fazla ayrı bölgesinde bulunan ve Yunus Emre adına düzenlenmiş olan kabir ve türbeler bulunmaktadır.

ŞÖYLE GARİP BENCİLEYİN

Acep şu yerde varm’ola

Şöyle ilginç bencileyin

Bağrı başlı üzgün

Şöyle ilginç bencileyin

Gezdim urum ile şamı

Yukarı illeri millet

Çok istedim bulamadım

Şöyle garip bencileyin

Kimseler ilginç olmasın

Hasret oduna yanmasın

Hocam kimseler duymasın

Şöyle acayip bencileyin

Söyler dilim ağlar gözüm

Gariplere göynür özüm

Meğer ama gökte yıldızım

Şöyle garip bencileyin

Nice bu dert ile yanam

Ecel ere bir gün ölem

Meğer ama sinimde bulam

Şöyle garip bencileyin

Bir garip ölmüş diyeler

Üç günden daha sonra duyalar

Soğuk su ile yuyalar

Şöyle ilginç bencileyin

Hey Emre’m Yunus perişan

Bulunmaz derdine çare

Var imdi gez şardan şara

Şöyle ilginç bencileyin